Δυσπλασία ισχίου

Τι είναι η δυσπλασία του ισχίου;

Η δυσπλασία του ισχίου, με όσο πιο κατανοητά λόγια γίνεται, είναι μια χαλαρότητα της άρθρωσης του ισχίου η οποία δημιουργείται κατά την παιδική ηλικία και έχει σαν αποτέλεσμα την τριβή μεταξύ των οστών της άρθρωσης. Η τριβή αυτή είναι πάρα πολύ πιθανό έως σίγουρο ότι θα οδηγήσει σε οστεοαρθρίτιδα μικρής ή μεγάλης έκτασης. Με λίγα λόγια όσο πιο χαλαρό είναι ένα ισχίο, τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες εμφάνισης αρθρίτιδας αλλά και της σοβαρότητάς της.

Ποιοι παράγοντες ευθύνονται για τη δυσπλασία;

Η δυσπλασία του ισχίου είναι ένα κληρονομικό νόσημα, η εκδήλωση και η έκφανσή του όμως εξαρτώνται από διάφορους παράγοντες (π.χ. η παχυσαρκία κατά την παιδική ηλικία έχει άμεση σχέση με την κλινική εκδήλωση της νόσου σε ένα ζώο με χαλαρότητα του ισχίου).

Σε αυτό το σημείο να αποσαφηνίσουμε κάποιους μύθους καθώς η δυσπλασία είναι ένα νόσημα το οποίο απασχολεί όλους τους ιδιοκτήτες των μεγαλόσωμων φυλών (εμφανίζεται όμως σε όλες τις φυλές ακόμα και στις γάτες). Κανένας περιβαλλοντικός παράγοντας ΟΥΤΕ η παχυσαρκία από μόνη της δεν μπορεί να δημιουργήσει  δυσπλασία του ισχίου.

Αυτό που ισχύει όμως είναι ότι ένα ζώο με υπεύθυνο γονίδιο για την εμφάνιση δυσπλασίας, αν μεγάλωνε υπό σωστές συνθήκες (π.χ. χαμηλό-φυσιολογικό βάρος, μη ολισθηρό έδαφος) ενδεχομένως να μην έφτανε ποτέ σε κλινική εκδήλωση της νόσου (να κουτσαίνει). Άρα όσο ολισθηρό και να είναι ένα έδαφος και όσο παχύσαρκο να είναι το ζώο μας, μπορεί να επιβαρυνθεί πολύ από αυτά αλλά ΔΕΝ θα του δημιουργήσουμε δυσπλασία. Θα του προκαλέσουμε όμως επιδείνωση ή εμφάνιση των συμπτωμάτων της. 

Το ζώο μου τρώει τροφή εξαιρετικής ποιότητας και του δίνω και συμπληρώματα να μην του λείπει τίποτα. 

Άλλος παράγοντας που συμβάλει στην εκδήλωση της νόσου είναι η διατροφή και η αναλογία των συστατικών της τροφής, η οποία κατά την παιδική ηλικία παίζει σημαντικό ρολό στην ανάπτυξη του ζώου. Η υπερπροσφορά ασβεστίου και βιταμίνης D μέσω της τροφής ή συμπληρωμάτων φέρνει αντίθετα αποτελέσματα. Σε ζώα μεγαλόσωμων φυλών ο ταχύς ρυθμός ανάπτυξης (ασχέτως αν είναι γενετικά προκαθορισμένος ή οφείλεται σε υπερπροσφορά τροφής πλούσιας σε υψιθερμιδικά συστατικά) επηρεάζει καταλυτικά την άρθρωση του ισχίου με αποτέλεσμα την ΠΡΩΙΜΗ εμφάνιση δυσπλασίας, η οποία όμως θα έχει ΔΡΙΜΥΤΕΡΗ εξέλιξη. Αντιθέτως με χαμηλό ρυθμό ανάπτυξης η άρθρωση έχει τη δυνατότητα να αναπτυχθεί φυσιολογικά. 

Ποια είναι τα συμπτώματα της δυσπλασίας; Αν ο σκύλος μου περπατάει καλά τότε δεν έχει πρόβλημα. 

Δεν είναι ακριβώς έτσι καθώς η εκδήλωση συμπτωμάτων έχει σχέση με τη διαφορετική  ανοχή στον πόνο, που είναι διαφορετική σε κάθε οργανισμό, σε συνδυασμό με τη βαρύτητα των αλλοιώσεων.

Τα συμπτώματα της δυσπλασίας είναι λίγο πολύ γνωστά (αδυναμία ανέγερσης, πήδημα λαγού, δυσκολία να πηδήξει μέσα στο αυτοκίνητο, χωλότητα στα οπίσθια άκρα κ.α.).  Στόχος μας δεν είναι τόσο η ανάλυση των συμπτωμάτων της νόσου, ώστε αυτά να οδηγήσουν τον ιδιοκτήτη στον κτηνίατρο όσο να τονίσουμε την αξία της πρόληψης μέσω της έγκαιρης διάγνωσης, προσκομίζοντας το ζώο σε μικρή ηλικία στον ιατρό.

Θέλουμε να δώσουμε ιδιαίτερη σημασία σε αυτό καθώς η σύγχρονη ιατρική δεν είναι μόνο για να δίνει λύσεις όταν πλέον έχει εγκατασταθεί το πρόβλημα,αλλά πριν καν δημιουργηθεί,ώστε να μπορούμε τουλάχιστον να παρέχουμε σωστές οδηγίες για τη σωστή ανάπτυξη και εξέλιξη του οργανισμού. Τώρα στην περίπτωση που υπάρχει πρόβλημα, αναλόγως της σοβαρότητας του, μπορούμε να συζητήσουμε τις πιθανές λύσεις του.

Σε γενικές γραμμές όσο πιο νωρίς γίνεται διάγνωση τόσο λιγότερο επώδυνες για το ζώο, αλλά και προσιτές οικονομικά, λύσεις υπάρχουν . Για παράδειγμα, σε μια μικρή χαλαρότητα των ισχίων, με τη σωστή ανάπτυξη του κουταβιού μας, τόσο διατροφικά όσο και περιβαλλοντικά, μπορούμε να περιορίσουμε την επιδείνωση της κατάστασης.

Καθώς το ποσοστό των ζώων που φαινομενικά δεν κουτσαίνουν είναι μεγάλο, δημιουργείται η εσφαλμένη εντύπωση στους ιδιοκτήτες πως το ζώο τους δεν έχει πρόβλημα. Σίγουρα είναι σημαντικό το πώς βαδίζει το ζώο μας, χωρίς όμως αυτό να είναι η απόλυτη ένδειξη για την ποιότητα των αρθρώσεων. 

Αντιθέτως ένα ζώο που κουτσαίνει σε μικρή ηλικία έχει μεγαλύτερη ανάγκη από κάποιας μορφής θεραπεία (φαρμακευτική ή χειρουργική), καθότι πονάει. Για αυτόν ακριβώς το λόγο διαφέρει η προσέγγιση του περιστατικού μεταξύ του ζώου που έρχεται στο ιατρείο επειδή κουτσαίνει και πονάει με τον ιδιοκτήτη να θορυβείται και του ζώου που έρχεται για προληπτικό έλεγχο δυσπλασίας.

Το σκυλί μου κουτσαίνει ή βαδίζει περίεργα με τα πίσω πόδια. Έχει δυσπλασία;

Για κάθε πρόβλημα βάδισης που οφείλεται στα οπίσθια άκρα δεν είναι αποκλειστικά υπεύθυνη η δυσπλασία καθώς υπάρχουν πολλές παθήσεις που μπορεί να οδηγήσουν σε αυτήν την εντύπωση. Άρα η παρατήρηση «ο σκύλος δεν περπατάει καλά με τα πίσω πόδια, σίγουρα έχει δυσπλασία» δεν ισχύει, αλλά πρέπει να το δει κτηνίατρος και να εκτιμήσει την κατάσταση. Με κλινική και ακτινολογική συνεκτίμηση γίνεται η προσέγγιση στη διάγνωση, ούτως ώστε να γίνει αντιληπτό τι ανάγκες έχει ο σκύλος μας και τι απαιτήσεις έχουμε εμείς από αυτόν. Δηλαδή αν ένας σκύλος όντως έχει κάποιο πρόβλημα, η λύση που θα προταθεί θα έχει και άμεση σχέση με το τι απαιτήσεις θεωρητικά έχουμε από το σκύλο μας. Άλλες ανάγκες π.χ. έχει ένας σκύλος «σαλονιού» και άλλες ένα σκύλος φύλακας.

Πώς λοιπόν μπορούμε να δούμε αν ο σκύλος μας έχει δυσπλασία;

Με την επίσκεψη σε κτηνίατρο που θα εκτιμήσει την κατάσταση. Για την τελική γνώμη χρειάζεται ηρέμηση και ψηλάφηση του ζώου σε συνδυασμό με ακτινογραφίες. Η διαδικασία μπορεί να ξεκινήσει από 3,5 μηνών με αρκετά καλές πιθανότητες πρόγνωσης αν εντοπιστεί χαλαρότητα και του βαθμού της. 

Είναι απαραίτητη η ηρέμηση για το ζώο μου; Φοβάμαι μην πάθει τίποτα. 

Είναι απαραίτητη η ηρέμηση, γιατί η διάγνωση της χαλαρότητας (σημείο Ortolani) απαιτεί ψηλάφηση και ακτινογραφίες με συγκεκριμένη τοποθέτηση του ζώου, ώστε να χαλαρώσουν οι μύες γύρω από την άρθρωση, για να εκτιμηθεί σωστά η κατάσταση. Υπάρχουν κίνδυνοι από την ηρέμηση αλλά είναι ελάχιστοι, οι οποίοι ελαχιστοποιούνται στο έπακρο από τα σύγχρονα φάρμακα και από τη στιγμή που η διαδικασία δεν διαρκεί πολύ ώρα.

 

Παράδειγμα χαλαρότητας-σημείου Ortolani σε σκύλο Κεντρικής Ασίας 85 κιλών

 

Στο 1^ο βίντεο φαίνεται στο ένα πόδι το πώς «μπαινοβγαίνει» το ισχίο στη θέση του ενώ στο 2^ο ακούγεται ο ήχος που παράγεται κατά τη διάρκεια της ψηλάφησης σε μερικά ζώα με θετικό σημείο Ortolani. 

Για το πόσο σημαντικό είναι το σημείο Ortolani να αναφέρουμε πως το κάνουν οι παιδίατροι στα νεογνά (ο Ortolani ήταν παιδίατρος) για να εντοπίσουν χαλαρότητα των ισχίων. 

Τι μπορεί να γίνει αν έχει δυσπλασία;

Ανάλογα με τη σοβαρότητα και τη συμπτωματολογία θα προταθούν οι αντίστοιχες λύσεις, από προσοχή στο βάρος και φάρμακα έως χειρουργική αντιμετώπιση.

Είναι το ζώο μου καταδικασμένο αν έχει δυσπλασία;

Σε καμία περίπτωση ΔΕΝ ισχύει αυτό. Για όλες τις μορφές και για όλες τις ηλικίες υπάρχει λύση. Να τονιστεί ότι πάνω από το 70% των ζώων με δυσπλασία ανταποκρίνεται καλά σε φαρμακευτική αγωγή και διατήρηση ιδανικού σωματικού βάρους. Παρόλο που υπάρχουν λύσεις σε όλες τις ηλικίες, όσο μικρότερο ηλικιακά είναι ένα ζώο τόσο αυξάνονται οι θεραπευτικές επιλογές μας.

Πώς γίνεται να έχει το ζώο μου δυσπλασία αφού οι γονείς του είναι ελεύθεροι δυσπλασίας; 

Το να είναι οι γονείς ελεύθεροι δυσπλασίας, σαφώς περιορίζει τις πιθανότητες γονιδιακά αλλά ΔΕΝ τις εξαλείφει καθότι είναι περισσότερα από 100 γονίδια υπεύθυνα και μπορεί να εκφραστούν μετά από πολλές γενιές «καθαρές».

Είμαι εκτροφέας και ενδιαφέρομαι να μάθω πότε πρέπει να βγάλω ακτινογραφίες στο ζώο μου.

Όσον αφορά τα εκτροφικά σκυλιά, ισχύουν τα ίδια, για την έγκαιρη διάγνωση με το επιπλέον όφελος ότι αν διαγνωστεί το ζώο με έντονη χαλαρότητα σε μικρή ηλικία τότε το σκυλί θα κριθεί ακατάλληλο αναπαραγωγής από νωρίς. 

Μεγάλη σημασία έχει στα εκτροφικά σκυλιά να αναφέρουμε ότι η ιδανική ηλικία για επίσημες ακτινογραφίες είναι ΑΚΡΙΒΩΣ 12 ΜΗΝΩΝ, διότι είναι η μικρότερη αποδεκτή ηλικία για τους επίσημους φορείς (FCI, SV, DV κ.α.). Επίσης μετά από αυτήν την ηλικία σε ζώα που θα κρίνονταν, επισήμως, κατάλληλα αναπαραγωγής βαθμολογικά που παρουσιάζουν όμως χαλαρότητα στην ψηλάφηση, υπάρχει μελλοντικά πιθανότητα εμφάνισης οστεοαρθρίτιδας και το ζώο να πέσει βαθμολογική κατηγορία (π.χ. 12 μηνών χωρίς αρθρίτιδα να είναι η βαθμολογία Β και το ίδιο ζώο 4 ετών να πέσει σε βαθμολογία C ή D λόγω αρθρίτιδας).

Να επισημάνουμε ότι στα εκτροφικά σκυλιά,σε όλους τους φορείς,υπάρχουν παρόμοιες κατηγορίες αποδεκτές βαθμολογικά για τα ισχία και είναι συνοπτικά(υπάρχουν και άλλοι φορείς δεν είναι μόνον αυτοί):

FCΙ	Γερμανία (εκτός SV)	Γερμανία SV (Γερμαν. Ποιμενικός)
A, normal	A1	normal
A, normal	A2	normal
B, borderline	B1	Fast normal
B, borderline	B2	Fast normal
C, mild	C1	Noch zugelassen
C, mild	C2	Noch zugelassen

 

Στις ΗΠΑ ο αντίστοιχος οργανισμός (OFA), δέχεται να αξιολογήσει ακτινογραφίες μετά την ηλικία των 24 μηνών.

Στις γιγαντόσωμες φυλές σκύλων προτείνεται από πολλούς φορείς η ακτινογράφηση μετά τους 18 μήνες (μετά την ολοκλήρωση της ανάπτυξης).

 

 

 

               

 

Έχει σημασία να είναι συμμετρική η ακτινογραφία;

Έχει ιδιαίτερη σημασία να είναι συμμετρική η ακτινογραφία για να έχουμε την πραγματική εικόνα των αρθρώσεων. Η ακτινογραφία είναι δισδιάστατη και το ζώο τρισδιάστατο άρα οποιαδήποτε κλίση έχει το ζώο προς τη μία ή την άλλη πλευρά τότε αλλάζει και η εικόνα των ισχίων. Το ένα θα δείχνει καλύτερο και το άλλο  χειρότερο!!

Σε αυτό το σημείο να παραθέσουμε ένα παράδειγμα που έχει ενδιαφέρον. Ιδιοκτήτης σκύλου Labrador ηλικίας 6 μηνών, σχεδόν πανικόβλητος, έρχεται στο ιατρείο με την απαίτηση ότι το ζώο του θέλει χειρουργείο για αποκατάσταση δυσπλασίας του ισχίου. Βγάζουμε ακτινογραφία να δούμε που βρισκόμαστε στην οποία όμως δεν έχουμε συμμετρία:

Σε ζώα που είναι σε κακή κατάσταση ακτινολογικά, ακόμα και να μην είναι συμμετρική η ακτινογραφία, δεν χρειάζεται να ταλαιπωρούμε το ζώο βγάζοντας και άλλες. Στο συγκεκριμένο παράδειγμα το ζώο είναι βαθμολογικά E όμως παρόλο που είναι μικρής ηλικίας λόγω της κακής κατάστασης του ισχίου οι χειρουργικές λύσεις είναι συγκεκριμένες: είτε εκτομής της κεφαλής του μηριαίου είτε ολική αντικατάσταση του ισχίου (επιλογή άλλου είδους χειρουργείου δεν υπάρχει καθότι είναι σχεδόν έξω το ισχίο!). Και για τις 2 όμως επεμβάσεις έπρεπε να περιμένει μήνες καθότι πρέπει σχεδόν να ολοκληρωθεί η ανάπτυξη για να γίνουν αυτές οι επεμβάσεις οπότε έως τότε έπρεπε να ακολουθηθεί φαρμακευτική αγωγή και διατήρηση σωστού σωματικού βάρους. Στους επόμενους μήνες με την αγωγή ο σκύλος δεν είχε καθόλου σχεδόν συμπτωματολογία  και ακόμα έως και σήμερα, που ο σκύλος είναι 2.5 ετών, δεν έχει γίνει επέμβαση. Για του λόγου το αληθές:

 

 

Στο β’ video το μικρότερο σε μέγεθος είναι το σκυλί μας η Lavinia, με τη δυσπλασία, το σκυλί που τρέχει σαν να μην συμβαίνει τίποτα.

Άρα δεν χρειάζεται πανικός ακόμα και τα σκυλιά με σοβαρό πρόβλημα ακτινολογικά, δεν είναι σίγουρο ότι θα πονάνε συνεχώς ή θα υποφέρουν.

Το ζώο μου κουτσαίνει στο δεξί πόδι αλλά στην ακτινογραφία το αριστερό πόδι δείχνει πολύ χειρότερο. Τι κάνω;

Λοιπόν εδώ θέλουμε να καταστεί σαφές ΠΩΣ ΤΟ ΖΩΟ ΕΙΝΑΙ Ο ΑΣΘΕΝΗΣ ΜΑΣ, όχι μια οποιαδήποτε ακτινογραφία, άρα δίνουμε σημασία στο τι μας λέει το ζώο με τη στάση του και τη συμπεριφορά του. Άρα τι κάνουμε; Ασχολούμαστε με το πόδι που κουτσαίνει αρχικά.

Αυτές ήταν μερικές βοηθητικές, ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ, ερωτήσεις που μας έχουν γίνει. Στόχος μας είναι η πληρέστερη ενημέρωση των ιδιοκτητών και εκτροφέων, για ένα από τα συνηθέστερα προβλήματα των αρθρώσεων των μικρών μας φίλων. Για οτιδήποτε περαιτέρω βρισκόμαστε στη διάθεσή σας.